"Τα χρόνια της Ιταλικής και Γερμανικής Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και Ιθάκη" είναι μια από τις σοβαρότερες επιστημονικές καταθέσεις -μοναδική ίσως στο είδος της- του Κεφαλονίτη Δρα Ιστορικού Σπύρου Δημ. Λουκάτου, που υπήρξε και ένας από τους βασικούς συντελεστές της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη. Ο ίδιος ως άνθρωπος και ως επιστήμονας ένιωσε χρέος του, όπως είχε γράψει σε "Σημείωμά" του τον Απρίλη του 1947, να διασώσει μέσα από τη συγγραφή το πλούσιο υλικό της Αντίστασης στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη.

Στον πρώτο τόμο πραγματευόταν την περίοδο της Ιταλικής Κατοχής των δύο νησιών, δίνοντας όλα εκείνα τα στοιχεία που συνέθεταν την ιταλική φασιστική οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας ζωής στα νησιά αλλά και τη δομή και λειτουργία των Εθνικοαπελευθερωτικών Οργανώσεων μαζί με τα επιτεύγματά τους κατά των Ιταλών κατακτητών.

Στον ανά χείρας δεύτερο τόμο ο συγγραφέας καταγράφει, με πλούσια πάντα αρχειακή και βιβλιογραφική τεκμηρίωση, τη μοναδική σε σκληρότητα, εύρος και συνέπειες, σύγκρουση των πρώην συμμάχων του Άξονα, των Ιταλών και Γερμανών που πραγματοποιήθηκε στα νησιά της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τη συμβολή των Εθνικοαπελευθερωτικών Οργανώσεων σε εκείνη την αιματηρή σύρραξη: διάταξη των στρατιωτικών δυνάμεων όλων των πλευρών, μάχες, εκτελέσεις, εκτιμήσεις και τελική αξιολόγηση.

Στο επίμετρο του τόμου γίνεται λόγος για την Ιταλο-Γερμανική σύρραξη στα άλλα Ιόνια νησιά και ειδικότερα στην Κέρκυρα.